Ogień od zawsze dziesiątkował przyrodę . Najpierw  z przyczyn naturalnych, potem za sprawą człowieka płonęły lasy i łąki. Ginęło przy tym wiele zwierząt. Sporo z nich, w tym i pszczoły, wykształciło w sobie mechanizmy pozwalające uciec i przeżyć w bezpiecznym miejscu z dala od szalejącego żywiołu.

Dlaczego wypełnione miodem pszczoły nie żądlą?

Pszczoły czując  dym i kojarząc go ze śmiertelnym zagrożeniem – szykują się do ucieczki. Masowo pobierają miód z komórek aby mieć zapasy do rozpoczęcia nowego życia. Dla człowieka dobrze się składa, że wypełnione miodem wole blokuje mięsień odpowiedzialny za wysuwanie żądła – czyli „najedzona” pszczoła nie jest w stanie fizycznie użądlić. Oczywiście zdarzają się przypadki i wypadki ale należą do rzadkości.

Dlaczego roje pszczół rzadko żądlą?

Tłumaczy to również dlaczego i roje są w miarę łagodne. Pszczoły opuszczając grupowo gniazdo i wybierając się  w dalszą wędrówkę, zawsze zabierają ze sobą jakiś zapas miodu. Większość pszczół w roju jest zwyczajnie napełniona miodem i dlatego nie żądlą.

Genialny człowiek poznawszy tę właściwość pasiastych owadów od razu wykorzystał ją do własnych celów. Podporządkował sobie pszczoły i zapewnił swobodny i w miarę bezpiecznego dostęp do pszczelego gniazda. Homo sapiens wymyślił podkurzacz, którego używamy po dziś dzień.

Co było pierwszymi podkurzaczami?

Pierwszymi prototypami podkurzacza było dymiące łuczywo, potem fajka trzymana w zębach a nawet papieros. Wynalezienie współczesnego podkurzacza znacznie ułatwiło prace pasieczne.

Jaka jest rola podkurzacza?

Rolą podkurzacza jest wytwarzanie dosyć gęstego dymu przy jednoczesnym wolnym spalaniu. Z podkurzaczem trzeba się jednak umiejętnie obchodzić. Dym nie może być gryzący ani szkodliwy dla pszczół. Dlatego bardzo istotny jest materiał, którego używamy do spalania i sposób odymiania pszczelego gniazda.

Co stosowano dawniej jako paliwo do odymiania pszczół?

Dawni pszczelarze używali do podkurzania wysuszone krowie łajno, próchno z miękkiego, liściastego drewna ( iglaste za bardzo smoli ), wysuszoną słomę i łodygi roślin, hubę, mieszanki ziół.

W Oldskulowej Pasiece stosujemy zazwyczaj próchno wierzbowe. Ostatnio udało się pozyskać również lipowe. Jesienią w ramach spacerów zbieramy spróchniałe kawałki drewna, które potem dosuszamy.

Huby i ziół nie stosujemy ponieważ tak do końca nikt, nie sprawdził jaki to ma wpływ na pszczoły i czy dym – zwłaszcza z huby nie jest dla nich szkodliwy. Podczas spalania mogą się wydzielać trujące związki, które np. nie wydzielają się podczas zaparzania. Należy zawsze pamiętać, że pszczoły to zupełnie inne organizmy niż ludzie i reszta ssaków. To co dla nas jest nieszkodliwe dla nich może być i odwrotnie.

Każde użycie podkurzacza mocno dezorganizuje pracę pszczelej rodziny. Napełnione miodem pszczoły są przez jakiś czas  wyłączone z ulowych robót. Najpierw są zbyt ociężałe a potem muszą „oddać” pobrane zapasy.

W Oldskulowej Pasiece podkurzacz stosujemy bardzo delikatnie i tylko przy większej ingerencji w pszczele gniazdo – co staramy się czynić rzadko.

W jaki sposób odymiać pszczoły?

Sposób odymiania też ma znaczenia. Dawniej zalecano wpuszczanie dymu najpierw przez wylotek, potem od góry do wnętrza gniazda lub z boku w przypadku dawnych typów uli.

Nie należy wpuszczać dymu bezpośrednio na ramki i do wnętrza gniazda. Dym zawsze zawiera drobiny sadzy i inne cząsteczki stałe a nierzadko i znikome ilości substancji trujących. Osadza się to ramkach, wnika do komórek z larwami i zupełnie niepotrzebnie zmienia  środowisko wnętrza ula.

W naszej pasiece wychodzimy z założenia, że lepiej się dobrze ubrać i dymu używać jak najmniej lub wcale a pszczół zbyt łagodnych nie mamy. Jeżeli już musimy – dymimy ponad ulem, równolegle do ramek tak aby pszczoły tylko delikatnie wyczuły potencjalne zagrożenie. To w zupełności wystarcza. Od razu widać jak rzucają się do opróżniania komórek z miodu.

Również pora przeglądów ma znaczenie. Kiedy zaglądamy do ula  w ciepły, pogodny dzień, kiedy nektarowanie jest duże wewnątrz ula znajdują się w większości młode pszczoły, które nie żądlą. O „zjadliwości” pszczół decyduje również pogoda i pora roku ( zajrzyj do posta: Jak obchodzić się z pszczołami ).

Podsumowując:

• Pierwszymi podkurzaczami były: łuczywo, fajka i papieros ?
• Najlepszym materiałem na paliwo do podkurzacza jest próchno z drzew liściastych.
• Nie wpuszczaj dymu do wnętrza ula bo brudzisz ramki.
• Dymu używaj delikatnie lub wcale.

2019 © Oldskulowa Pasieka