Sprawa urządzenia pasieki, wybór jej miejsca i baza pożytkowa jest często lekceważona przez domorosłych pszczelarzy. Jest to duży błąd ponieważ to zagadnienie jest tak samo ważne jak np. posiadanie dobrej matki w roju.

Jakie znaczenie ma baza pożytkowa dla pszczelarstwa doskonale przedstawia poniższe porównanie:

Ustawić pasiekę tam, gdzie pszczoły nie mają pożytku i spodziewać się miodu to to samo, co żądać od krowy mleka, pasąc ją na świeżo zaoranej roli lub wybrukowanej ulicy.

Planując założenie pasieki powinniśmy dobrze poznać całoroczną bazę pożytkową w okolicy o promieniu minimum 2 km. Pozwoli nam to już na wstępie oszacować na ile pni będziemy mogli sobie pozwolić i orientacyjnie określić ile miodu uda nam się zebrać przy sprzyjających okolicznościach.

Pszczoły na własne potrzeby potrzebują w ciągu roku około 90 kg miodu i 30 kg pyłku. Wszystko ponad to, to prezent dla pszczelarza.

Kwitnące w dużych ilościach przez cały sezon rośliny miododajne, doskonale wróżą przyszłej pasiece. Dobrą okolicę można również poznać po ilości pasiek w niej ustawionych. Nawet jeżeli prowadzone są bez odpowiedniej wiedzy a przynoszą zysk – znaczy to, że baza pożytkowa jest wystarczająca. Jednak okolica z ich nadmiarem również nie rokuje najlepiej.

Pamiętać musimy również o tym, że miododajność danej rośliny zależy również od położenia geograficznego, rodzaju gleby i pogody. Nie wszędzie więc i nie zawsze dana roślina dostarczy nektaru.

Kiedy jednak stwierdzimy okolicę słabą i nie posiadamy ziemi na której można by wysiać odpowiednie dla pszczół rośliny, posiadamy natomiast chociaż mały ogródek – zawsze możemy mieć 1-4 pnie dla własnej przyjemności i własnego miodu 🙂

Skupiska roślinne odpowiednie i nieodpowiednie dla założenia pasieki.

Lasy w który jest wiele dębów, klonów, jaworów, lipy, wierzby, osiki, świerków i jodły, podszyte leszczyną, wierzbą szarą ( łozą ), kruszyną, czernicą, maliną, wrzosem, gdzie rośnie wiele miodunki i sonu będą najlepszym stanowiskiem dla pasiek.

Przeciwnie zaś – las sosnowy, bukowy, grabowy, brzozowy, olszowy nie ma dla pszczół pożytku i pasiek w nim stawiać nie warto. 

Łąki przyleśne lub leśne zawierające dużo kwiecia i dzikich ziół wzbogacają bazę pożytkową, natomiast łąki kwaśne, podmokłe nie zdają się pszczołom na nic. 

Pola obsiane gospodarskimi roślinami kwitnącymi są wyborne dla pasiek, natomiast pola obsiane zbożem, kukurydzą, burakami rzepą nie zdadzą się na nic. 

Najwięcej pożytku dają pszczołom okolice położone w pobliżu lasów liściastych gdzie rośnie dużo klonów, jaworów, lip, lasów z gęstym poszyciem. Dobrze jest gdy obok lasów znajdują się pola uprawne na których wysiewane są gospodarcze rośliny miododajne a w okolicy rozlegle sady. Są to idealne warunki prawie nigdzie nie spotykane. Wielkim szczęściarzem byłby pszczelarz mający do dyspozycji taką ilość i różnorodność pożytków. 

Najczęściej występuje w danej okolicy tylko jeden główny pożytek, rzadziej dwa lub trzy a pomimo to pszczoły potrafią zebrać dużo miodu. Zależne jest to od wiedzy pszczelarza i prowadzonej przez niego gospodarki pasiecznej.

Charakterystyka miejsc dla wyboru pasieki.

Najgorszym miejsce miejscem na ustawianie uli są tereny:

• z dużymi powierzchniami wodnymi, które pszczoły muszą pokonywać lecąc za pożytkiem,
• dalekie skupienia roślin miododajnych lub ich brak,
• zbyt duża ilość pasiek w okolicy – nasycenie bazy pożytkowej pszczołami,
• choroby pszczół u sąsiadów,
• bliskość cukrowni,
• fabryk słodyczy,
• magazynów wyrobów słodkich,
• puste, nieobsiane pola,
• lasy sosnowe bez żadnego poszycia,
• tereny piaszczyste.

Mniej odpowiednia okolica:

• nie obfitująca w rośliny i drzewa miododajne,
• jeżeli tych drzew miododajnych jest dużo lecz nie z jednego gatunku ( po kilka różnych ).

Dobra okolica pożytkowa:

• posiadająca wielkie ilości roślin i drzew miododajnych nie kwitnących od w tym samym czasie ale w pewnych odstępach

Najlepsza okolica pożytkowa:

• w której od wczesnej wiosny kwitną bez przerwy w większej ilości rośliny i drzewa miododajne z jednego gatunku. 

Do takich drzew oprócz owocowych i roślin zaliczamy:

• lipy,
• klony,
• akacje,
• kasztany,
• rzepak
• gorczycę,
• koniczynę biała i szwedzką,
• esparcetę,
• grykę,
• na zrębach leśnych:
• maliny,
• ożyny ( jeżyny ),
• czernice ( jagody 0,
• wrzosy,
• borówki

Jeden jest zatem warunek zasadniczy, by pasieka miała widoki na powodzenie: pszczoły muszą mieć co zbierać.